Các doanh nghiệp (DN) muốn tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu bằng việc sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thường phải có khả năng đầu tư vào dây chuyền sản xuất. Điều này đòi hỏi sự sẵn có của một nguồn lực tài chính đáng kể.
Ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Cơ khí Duy Khanh, đã thông tin rằng công ty vừa khai trương Nhà máy cơ khí chính xác Duy Khanh tại Khu Công nghệ cao TPHCM, với tổng vốn đầu tư hơn 180 tỷ đồng. Đây là nhà máy đầu tiên tại Việt Nam áp dụng công nghệ sintering, dập ép bột kim loại để sản xuất chi tiết máy, linh kiện phụ tùng, phục vụ phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT) công nghệ cao. Ưu điểm của công nghệ này là nâng cao tỷ lệ nguyên liệu được sử dụng lên đến 95%, có khả năng sản xuất tự động hàng loạt, tiết kiệm nhiên liệu, tạo điều kiện cạnh tranh về giá thành cho doanh nghiệp (DN), đặc biệt là những DN đã tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tuy nhiên, việc quyết định đầu tư vào nhà máy hiện đại không hề đơn giản mà phải trải qua quá trình tích lũy của hơn 30 năm hoạt động. Trong thời gian đó, công ty không ngừng cải thiện sản xuất và gia nhập vào nhiều chuỗi cung ứng toàn cầu như Toshiba Industry, Rinnai, MK Seiko, Bonfiglioli, Thermtrol, Sanei Technology, USM Health Care, Vinamilk, Nutifood, Tân Hiệp Phát… Hơn nữa, công ty cũng xuất khẩu sản phẩm đến các thị trường như Hoa Kỳ, Canada, Đan Mạch, Đức, Pháp...
Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tiến Thịnh cho biết, DN không thể đầu tư vào nhà máy mới mà chưa có đơn hàng từ khách hàng. Thậm chí, để cạnh tranh với các DN khác trong chuỗi cung ứng, DN cần đầu tư vào dây chuyền sản xuất tự động hóa cao, đạt chuẩn quốc tế và yêu cầu của từng thị trường.
Thực tế cho thấy, trước khi DN đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào sản xuất sản phẩm đầu cuối ở một khu vực của Việt Nam, hệ thống DN trong chuỗi cung ứng đã đầu tư vào khu vực đó. Hoặc ít nhất, họ đã xây dựng kế hoạch cung ứng sản phẩm cho DN FDI đang có kế hoạch xây dựng nhà máy. Hệ thống DN trong chuỗi cung ứng này đã được hình thành từ lâu, và thường xuyên đổi mới công nghệ sản xuất, tạo ra áp lực cạnh tranh lớn cho DN Việt Nam. Chính vì vậy, không phải DN FDI đến Việt Nam mới tìm kiếm nhà cung ứng. Chỉ có khi DN Việt đã sẵn sàng để đón nhà đầu tư nước ngoài thì mới có cơ hội tiếp cận đơn hàng và gia nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu của họ.
Xem thêm các dòng máy xung điện, máy cắt dây đồng HSPK tại đây.
Ở một góc độ khác, nhiều ý kiến DN chia sẻ rằng, việc gia nhập vào chuỗi cung ứng đã khó, nhưng việc duy trì vị thế trong chuỗi cung ứng còn khó khăn hơn nhiều. Ngoài giá thành, chất lượng và mẫu mã sản phẩm cũng là những yếu tố mà DN phải thường xuyên thay đổi để đáp ứng xu hướng mới khi tung ra thị trường. Điều này đòi hỏi DN phải có năng lực sản xuất đáng kể. Đại diện của Công ty TNHH Sản xuất in Minh Mẫn cho biết, thay vì cung cấp chỉ các sản phẩm tem decal dán trên các thiết bị điện gia dụng của Tập đoàn Sanyo như trước đây, công ty đã mở rộng phạm vi sản xuất để cung cấp các sản phẩm phức tạp hơn như mặt mạ, linh kiện chi tiết…
Thừa nhận vai trò của ngành cơ khí tự động hóa, thành phố đã xác định đây là một trong những lĩnh vực ưu tiên cần tập trung phát triển. Do đó, thành phố đã ban hành chương trình hỗ trợ các DN và sản phẩm ngành cơ khí tự động hóa giai đoạn năm 2025-2030. Theo đó, ngoài các biện pháp hỗ trợ về vốn qua chương trình kích cầu, DN còn được hỗ trợ kết nối với DN FDI thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối trực tiếp đơn hàng. Bà Nguyễn Thị Kim Ngọc cho rằng, DN cần tự chủ động cải tiến công nghệ sản xuất, nâng cao năng lực của lao động, và từng bước tăng tỷ lệ sản xuất nội địa của sản phẩm CNHT trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Về phía DN, nhiều ý kiến đã đề xuất rằng, ngoài việc xây dựng hoặc tham gia vào nhóm sản phẩm chủ lực, các cơ quan chức năng cần phải có các giải pháp để DN FDI hỗ trợ DN trong nước mua hoặc chuyển giao công nghệ lõi, công nghệ đặc biệt của ngành, của các nhóm sản phẩm chủ lực có tính đột phá, nhằm thúc đẩy nhanh chóng và sâu rộng hơn việc tăng tỷ lệ nội địa hóa của sản phẩm CNHT trong chuỗi cung ứng.
Cùng với đó, thành phố cũng sớm thiết lập các khu, cụm công nghiệp đặc thù, hoạt động theo cơ chế thị trường; xây dựng các tiêu chí cụ thể, chi tiết và minh bạch để nhận dạng, phê duyệt các chương trình hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, thuế, cơ sở lưu trú cho lao động của DN. Các cụm, khu công nghiệp này có thể được đặt trong hoặc ngoài địa bàn thành phố, nhưng cần chú trọng đến yếu tố tương đồng trong chuỗi cung ứng, quy hoạch đầy đủ các dịch vụ liên quan như hạ tầng, cơ sở an sinh xã hội, y tế, giáo dục, môi trường sống cho người lao động.
Đối với nguồn vốn hỗ trợ, các ưu đãi về chính sách vốn từ chương trình kích cầu đã mang lại nhiều lợi ích cho DN. Tuy nhiên, cần phải có thêm các hoạt động hỗ trợ vốn cho các mục đích sử dụng vốn ngắn và dài hạn phù hợp, cũng như dành nguồn vốn hỗ trợ cho hoạt động đào tạo, nghiên cứu và phát triển, chuyển đổi số…
