Hiện tại, ngành công nghiệp cơ khí ở Việt Nam chỉ đạt đến khoảng 30% của tổng nhu cầu sản phẩm trong nước. Quá trình xây dựng và phát triển ngành này đang gặp khó khăn, vì các doanh nghiệp Việt Nam chưa thực sự làm chủ được công nghệ cốt lõi, và chưa thể tạo ra các sản phẩm công nghiệp chủ lực. Tình hình này thường được mô tả như việc "xây dựng nhà trên cát," nơi nền móng không vững, gây khó khăn trong quá trình phát triển bền vững của ngành.

Nâng cao năng lực doanh nghiệp

Nâng cao khả năng của doanh nghiệp trong ngành cơ khí là một thách thức đang đối mặt theo báo cáo từ Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương). Hiện có hơn 25.000 doanh nghiệp cơ khí hoạt động, chiếm khoảng 30% tổng số doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo, với doanh thu hơn 1.465.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cơ khí nội địa vẫn quy mô nhỏ, cạnh tranh kém, chưa nắm vững công nghệ lõi, và sản phẩm chưa đạt chất lượng cao, giá thành cao. Hiện tượng này được mô tả như việc "xây dựng nhà trên cát," nơi nền móng chưa đủ vững, gây khó khăn cho sự phát triển bền vững của ngành.

Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Thành, nhấn mạnh rằng sự hạn chế trong việc liên kết, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng, và yếu tố tạo lập thị trường là những vấn đề cần được giải quyết. Bộ trưởng Bộ Công Thương, ông Trần Tuấn Anh, chỉ ra rằng mặc dù Việt Nam đã hình thành được một số ngành công nghiệp chủ lực, nhưng sản xuất công nghiệp hiện nay vẫn tập trung chủ yếu vào giai đoạn cuối, gây ra giá trị gia tăng thấp và thiếu tính bền vững. Điều này đặt ra yêu cầu cần phải tăng cường năng lực của doanh nghiệp cơ khí, đồng thời phát triển liên kết trong tương lai.

Ông Nguyễn Đức Cường, Tổng giám đốc Công ty Hikari Việt Nam, và ông Đào Phan Long, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam, cùng chia sẻ quan điểm về việc coi cơ khí là ngành cốt lõi, và cần có chiến lược và chính sách dài hạn để tập trung phát triển các ngành có ưu thế cạnh tranh. Ông Long cũng nhấn mạnh cần giải pháp về nâng cao năng lực doanh nghiệp, tạo thị trường và xây dựng liên kết từ các trung tâm hỗ trợ công nghiệp.

Đón sóng hội nhập

Ngày nay, Việt Nam đã tham gia và ký kết nhiều Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển dịch chuỗi cung ứng từ nhiều quốc gia sang Việt Nam. Dự kiến nhiều vốn nước ngoài FDI sẽ đổ trực tiếp vào đây, mở ra cơ hội cho doanh nghiệp cơ khí nâng cao năng lực sản xuất và bứt phá.

Theo ông Nguyễn Đức Cường, năm 2021 mang lại nhiều thách thức nhưng cũng có nhiều điểm tích cực, như tăng trưởng kinh tế tích cực và quản lý dịch bệnh hiệu quả, giúp kích thích phát triển kinh tế. Điều này là điểm mạnh để thu hút đầu tư nước ngoài và tạo cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước. Đối với ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, việc tận dụng những cơ hội này có thể nhanh chóng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Cường dự đoán rằng, năm 2021 sẽ là năm của "gạn đục khơi trong," đồng thời nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp có kế hoạch dài hạn, đường hướng rõ ràng và khả năng kết nối sẽ tồn tại và phát triển. Ngược lại, các doanh nghiệp chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, không có kế hoạch bài bản sẽ gặp khó khăn trong thời gian này. Đây cũng là cơ hội để làm sạch môi trường kinh doanh và tạo ra một nền kinh tế trong sạch hơn.

Theo ông Đào Phan Long, trong năm 2021, doanh nghiệp sản xuất sẽ có nhiều cơ hội, do nhiều đơn hàng và nhà đầu tư chuyển hướng sang Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội này, các doanh nghiệp cần chuẩn hóa sản phẩm, từ nguyên liệu đến giá thành, để cạnh tranh hiệu quả.

Trong bối cảnh này, việc liên kết mạnh mẽ là quan trọng. Ông Long cho rằng, các doanh nghiệp cần phải hợp tác chặt chẽ, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ có vốn và trình độ yếu, để chia sẻ thông tin, công nghệ và đơn hàng. Ông cũng nhấn mạnh rằng, các chính phủ của các quốc gia phát triển đã và đang triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ ngành cơ khí, bao gồm cả chính sách và ưu đãi tài chính, nhằm bảo vệ thị trường trong nước. Việc này không chỉ mở ra thị trường mà còn giúp cải thiện năng lực và liên kết của doanh nghiệp trong nước.

Đọc thêm các tin tức về gia công cơ khí tại website HSPK.VN.