Ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế, hướng tới công nghiệp hóa và hiện đại hóa. Đây là lĩnh vực quan trọng giúp tăng cường năng suất lao động, khả năng cạnh tranh và giá trị gia tăng. Đồng thời, CNHT cũng đóng góp vào việc nâng cao tỷ trọng của ngành công nghiệp chế biến và sản xuất trong ngành công nghiệp nói chung.
Năm 2023, lượng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đổ vào Việt Nam đã tăng mạnh, đạt hơn 25 tỷ USD tính đến cuối tháng 10-2023, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm 2022. Thành phố Hồ Chí Minh là một trong 10 thành phố hàng đầu cả nước với tiềm năng đầu tư, thu hút một luồng FDI đáng kể so với năm 2022. Trong bối cảnh này, một số doanh nghiệp (DN) trong ngành hỗ trợ công nghiệp (CNHT) của TP HCM đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội này, đầu tư vào sản xuất để tham gia vào chuỗi cung ứng của các DN FDI.
Vào đầu tháng 12-2023, Công ty TNHH Cơ khí Duy Khanh đã đưa vào hoạt động nhà máy cơ khí chính xác tại Khu Công nghệ cao TP HCM, nằm ở TP Thủ Đức. Nhà máy có tổng vốn đầu tư khoảng 183 tỷ đồng, với khả năng sản xuất khoảng 560 tấn sản phẩm mỗi năm. Theo ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch HĐTV của Công ty Cơ khí Duy Khanh và là Chủ tịch Hội DN Cơ khí - Điện TP HCM, đây là nhà máy đầu tiên tại Việt Nam áp dụng công nghệ Sintering để sản xuất các sản phẩm trong lĩnh vực CNHT, đặc biệt là chi tiết máy chính xác. Công nghệ này được đánh giá cao về tính thân thiện với môi trường và tỷ lệ sử dụng nguyên liệu, lên đến khoảng 95%, so với phương pháp gia công cắt gọt kim loại truyền thống, chỉ khoảng 45%. Với công nghệ này, công ty có thể sản xuất hàng loạt sản phẩm đạt chất lượng theo yêu cầu và giá thành thấp. Ông Tống chia sẻ: "Nhà máy này khi hoạt động sẽ góp phần tích cực vào sự phát triển của lĩnh vực CNHT công nghệ cao không chỉ tại thành phố mà còn trên toàn quốc. Đã có nhiều nhà sản xuất cuối liên hệ và tìm hiểu về khả năng sản xuất cũng như sản phẩm của chúng tôi. Chúng tôi cũng đã nhận được đơn hàng đầu tiên cho nhà máy này".
Không chỉ tập trung vào việc đầu tư vào máy móc, thiết bị và công nghệ mới, nhiều DN còn tích cực kết nối để tạo ra sức mạnh cạnh tranh, cung ứng một loạt các sản phẩm CNHT đa dạng. Ví dụ, các DN trong ngành cơ khí kết hợp với các DN sản xuất linh kiện ốc vít để tạo thành các cụm sản phẩm; hoặc các DN in ấn hợp tác với DN ép nhựa để thiết kế mặt nạ cho các sản phẩm điện tử và gia dụng.
Trong chiến lược phát triển công nghiệp của TP HCM, ngoài 4 ngành công nghiệp chủ lực, thành phố còn dự định phát triển thêm 5 ngành công nghiệp mới, bao gồm điện tử bán dẫn, công nghệ sinh học, dược phẩm, robot tự động hóa và các ngành CNHT công nghệ cao. Ông Nguyễn Anh Thi, Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP HCM, cho biết rằng việc phát triển CNHT công nghệ cao được xác định là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao vị thế của ngành công nghiệp của Việt Nam.
Tháng 9 vừa qua, TP HCM đã tổ chức một đoàn gồm 20 DN trong ngành cơ khí chế tạo tham gia triển lãm cung ứng sản phẩm CNHT tại TP Osaka, Nhật Bản. Nhiều DN đã đến để tham quan các DN của Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, nhận thấy rằng các DN này đã nhanh chóng điều chỉnh để đáp ứng với xu hướng mới về cung ứng sản phẩm CNHT như các sản phẩm cơ khí phục vụ cho trí tuệ nhân tạo, y tế kỹ thuật cao và công nghiệp điện tử. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho các DN Việt Nam.
Trước tình hình trên, các DN đã đề xuất với lãnh đạo UBND TP HCM về việc tháo gỡ các khó khăn. Cụ thể, TP HCM cần phải cung cấp quỹ đất để xây dựng nhà máy với chi phí hợp lý hoặc hỗ trợ chi phí thuê đất cho DN. Tiếp theo là việc kết nối và tạo điều kiện cho DN hoàn thiện năng lực sản xuất, điều chỉnh phù hợp với nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Ngoài ra, cần phải chủ động thu hút đầu tư vào ngành nguyên liệu sản xuất để giảm áp lực từ chênh lệch giá vật liệu đầu vào cho các DN.
Tóm lại, sự tăng trưởng mạnh mẽ của vốn FDI và sự đổi mới trong lĩnh vực CNHT của TP Hồ Chí Minh là một dấu hiệu tích cực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này và vượt qua các thách thức, cần có sự hỗ trợ chặt chẽ từ các cơ quan chính quyền cũng như sự tích cực của các doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực sản xuất và tăng cường kết nối trong chuỗi cung ứng.
