Trong những ngày gần Tết, xưởng sản xuất của Công ty TNHH Lập Phúc tại quận 7, với diện tích hơn 10.000 m2, đang rộn ràng hoạt động với việc hoàn thiện các công đoạn cuối cùng cho đơn hàng khuôn mẫu ôtô dành cho thị trường Mỹ. Nam công nhân Võ Nhựt Hân tập trung vào việc kiểm tra và điều chỉnh các thiết bị trên màn hình điều khiển, với vẻ mặt hài lòng khi thấy máy móc hoạt động mượt mà.
Sau khi tốt nghiệp trung cấp kỹ thuật cơ khí, Võ Nhựt Hân gia nhập vào Lập Phúc. Với 15 năm làm việc, anh đã trở thành một trong những thợ lành nghề nhất trong nhà máy, đảm bảo thu nhập ổn định mỗi tháng khoảng 20 triệu đồng. Nhờ vào thu nhập ổn định này cùng với việc tiết kiệm, anh và vợ đã mua được mảnh đất và xây dựng một ngôi nhà ở thành phố. "Tôi dự định sẽ ở và làm việc tại Lập Phúc cho đến khi về hưu", như những chia sẻ của nam công nhân 38 tuổi.
Người đồng hành cùng Võ Nhựt Hân trên dây chuyền sản xuất là ông Nguyễn Văn Trí, tổng giám đốc kiêm cũng là một trong những công nhân có kinh nghiệm nhất tại nhà máy. "Mỗi ngày làm việc, tôi chỉ dành khoảng một giờ cho công việc quản lý, phần lớn thời gian còn lại, tôi ở trong xưởng làm thợ cùng với các đồng nghiệp", ông Trí, người đã vượt qua tuổi 60, chia sẻ. Ông mô tả bản thân mình như "người công nhân cầm súng", vì dù đã lên vị trí quản lý nhưng ông vẫn phải tiếp xúc trực tiếp với công việc sửa chữa và bảo dưỡng máy móc.
Xem thêm các dòng máy xung điện, máy cắt dây đồng HSPK tại đây.
Ông Trí là con trai cả trong một gia đình có 10 anh em. Ngay sau khi kết thúc khóa học trung cấp, ông đã bắt đầu làm công nhân tại Công ty Máy Nông nghiệp Miền Nam ở Biên Hòa, Đồng Nai, một cách nhiệt huyết và kiên trì mặc dù cách nhà có gần 40 km. Trái với nhiều người ngần ngại về khoảng cách xa, ông Trí đã kiên trì vượt qua. Để giữ cho bản thân luôn cảm thấy hứng thú, trong suốt ba giờ trên xe buýt đi làm hàng ngày, ông dành thời gian để đọc sách về cơ khí để mở rộng kiến thức của mình.
Nhờ sự chăm chỉ và lòng ham học hỏi, sau một thời gian làm công nhân, ông Trí đã bắt đầu trở thành một quản lý, với vị trí cao nhất là quản đốc xưởng. Tuy nhiên, vào năm 1994, doanh nghiệp mà ông làm việc đã giảm biên chế, dẫn đến việc ông mất việc khi mới 35 tuổi sau 18 năm công tác. Với sự am hiểu về nhiều khía cạnh trong lĩnh vực cơ khí, ông quyết định tự mình khởi nghiệp với ngành khuôn mẫu, với niềm tin rằng mọi vật dụng đều cần đến khuôn mẫu. Ông đã chọn tập trung vào việc sản xuất khuôn mẫu cho các sản phẩm như đồng hồ và quạt máy, thay vì các sản phẩm gia dụng thông thường. Để tạo ra các sản phẩm chất lượng, ông đã vay mượn 120.000 USD từ người thân để mua một máy phay CNC, một trong những thiết bị hiện đại nhất được nhập khẩu vào Việt Nam cách đây 25 năm.
Vào năm 2002, doanh nghiệp của ông Trí đã chính thức được nâng cấp thành công ty. Tuy nhiên, bước tiến quan trọng trong việc phát triển của Lập Phúc là vào năm 2005, khi doanh nghiệp được vay vốn 6 tỷ đồng từ nguồn tài trợ kích cầu từ thành phố để mua các thiết bị từ Thụy Sĩ. Cùng với việc áp dụng công nghệ mới, các khách hàng của công ty cũng đã nâng cao yêu cầu, từ bỏ các khuôn mẫu cấp thấp trước đây.
Khi hợp tác với khách hàng lớn đầu tiên như Colgate, Lập Phúc đã mở rộng thị trường sang các doanh nghiệp đa quốc gia trong nước, những công ty có vốn đầu tư từ châu Âu và Mỹ. Khoảng 8 năm trước, với vốn vay kích cầu 40 tỷ đồng, ông Trí đã đầu tư thêm vào các thiết bị và nhà xưởng đạt tiêu chuẩn để mở rộng sang lĩnh vực sản xuất khuôn mẫu cho ôtô và xuất khẩu sang Mỹ. Sau gần 30 năm, xưởng cơ khí nhỏ của ông Trí đã trở thành một công ty có doanh thu xuất khẩu hàng năm lên tới 4 triệu USD.
Tuy nhiên, hành trình đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế của ông Trí không phải lúc nào cũng một điều dễ dàng. Lập Phúc phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp Trung Quốc, một trong những đối thủ lớn nhất trong ngành. "Khi sản phẩm của chúng tôi và sản phẩm của họ có chất lượng và giá thành tương đương, khách hàng thường chọn nhà cung cấp từ Trung Quốc do họ có kinh nghiệm", ông Trí nói. Để cạnh tranh, ông đã quyết định giảm giá và nâng cao chất lượng, tuân thủ chuẩn mực của các công ty Nhật Bản.
Nhờ vào kinh nghiệm từ nghề thợ cơ khí, ông đã mua lại các máy móc cũ từ Nhật Bản, sau đó sửa chữa và nâng cấp để sử dụng cho các công đoạn sơ khai trong sản xuất. Các bước cuối cùng của quá trình sản xuất được thực hiện trên các thiết bị mới để đảm bảo khuôn mẫu được sản xuất từ máy cắt dây, máy xung chính xác và đẹp mắt nhất có thể. Với việc giảm chi phí cho các thiết bị, giá thành sản phẩm cũng được giảm đi.
Trong những năm gần đây, khi Mỹ áp đặt thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Lập Phúc đã được hưởng lợi khi chỉ phải trả 1/4 thuế so với các khuôn mẫu nhập từ Trung Quốc. Nhờ đó, đơn hàng của công ty luôn đầy ắp, ngay cả trong bối cảnh thế giới đang trải qua chuỗi ngày suy thoái.
Tuy nhiên, việc đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp Trung Quốc không hề dễ dàng. "Khi mới bắt đầu, các nhà máy Trung Quốc đã có vị trí vững chắc trên thị trường, vì vậy việc cạnh tranh với họ là một thách thức lớn", ông Trí chia sẻ. Để cạnh tranh, ông đã xác định rằng giá thành sản phẩm phải thấp hơn và chất lượng phải cao hơn, theo tiêu chuẩn của các công ty Nhật Bản.
Được hỗ trợ bởi sự giàu kinh nghiệm từ việc làm thợ cơ khí, ông đã đầu tư vào việc mua các máy móc cũ từ Nhật Bản, sau đó sửa chữa và cải thiện chúng để sử dụng trong các bước đầu của quá trình sản xuất. Các bước cuối cùng của quá trình sản xuất được thực hiện trên các thiết bị mới để đảm bảo khuôn mẫu được sản xuất chính xác và đẹp mắt nhất có thể. Với việc giảm chi phí cho các thiết bị, giá thành sản phẩm cũng được giảm đi.
Trong những năm gần đây, khi Mỹ áp đặt thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, Lập Phúc đã được hưởng lợi khi chỉ phải trả 1/4 thuế so với các khuôn mẫu nhập từ Trung Quốc. Nhờ đó, đơn hàng của công ty luôn đầy ắp, ngay cả trong bối cảnh thế giới đang trải qua chuỗi ngày suy thoái.
Để không chỉ vượt qua sự cạnh tranh khốc liệt từ các đơn hàng, ông Trí còn phải tìm cách giữ chân lao động. Hiện nay, Lập Phúc có 180 công nhân, với mức thu nhập dao động từ 10 đến 40 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào vị trí công việc và kỹ năng của họ. Để giữ chân nhân viên, doanh nghiệp phải đảm bảo thu nhập ổn định cho họ.
"Mức thu nhập của nhân viên không đủ để sống, họ sẽ ra đi", ông Trí lý giải. Sau đó, công ty còn phải đầu tư vào nhà xưởng để làm cho môi trường làm việc trở nên tốt hơn, nâng cao uy tín của công ty để nhân viên tin tưởng vào sự phát triển bền vững của nó.
Theo ông Trí, nhiều người trong ngành thường giữ kín nghề của mình hoặc chia thành các phần riêng biệt, khiến cho nhân viên không thể hiểu rõ được cách hoạt động của nhà máy để tạo ra sản phẩm. Tuy nhiên, tại Lập Phúc, nếu một công nhân muốn học hỏi và cải thiện kỹ năng của mình, họ sẽ nhận được sự hỗ trợ và hướng dẫn. Nhiều người đã được đào tạo để nâng cao kỹ năng của mình và có kinh nghiệm, sau đó họ đã tách ra để mở cửa hàng riêng hoặc tìm kiếm cơ hội mới tại những nơi khác.
"Chúng tôi không thấy buồn khi có người ra đi, ngược lại chúng tôi rất vui vì cộng đồng làm nghề khuôn mẫu tại Việt Nam đang trở nên mạnh mẽ hơn", ông Trí nói. Đối thủ cạnh tranh của ông không phải là những người lao động Việt Nam tham học hỏi, mà là các nhà máy Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Trong nhiều năm qua, Lập Phúc đã trở thành một điểm đến lý tưởng để thực tập cho nhiều sinh viên đại học và cao đẳng chuyên ngành cơ khí.
Chủ tịch Hội Cơ khí - Điện TP HCM, ông Đỗ Phước Tống, nhận xét rằng từ một công nhân, ông Trí đã trở thành một doanh nhân giỏi, với một nhà máy sản xuất nhiều sản phẩm chất lượng cao. Lập Phúc là một trong số ít các doanh nghiệp Việt Nam mạnh mẽ đầu tư vào công nghệ và máy móc để tham gia vào thị trường lớn của các nước G7, đặc biệt là trong lĩnh vực khuôn mẫu ôtô.
